JAK SEN POMAGA POZBYĆ SIĘ STRESU?
Sen ma znaczenie dla utrwalania śladów pamięciowych, przypisuje mu funkcje polegające na przywracaniu równowagi procesów komórkowych, związanych z zapamiętywaniem, a także odbudowie zasobów energetycznych i usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii z tkanki nerwowej, a więc kładzie nacisk na jego funkcję homeostatyczną.
Drugi nurt badań koncentruje się na wysoce swoistym przetwarzaniu informacji w trakcie snu, a szczególnie na jego znaczeniu dla procesów konsolidacji śladów pamięciowych. (Acsady i Harris 2017)
Jak sen wpływa na stres
Dobrej jakości sen bezpośrednio pomaga obniżyć odczuwany stres. Składa się na to kilka czynników:
- Jeśli śpisz odpowiednio długo obniżasz poziom pobudzającej noradrenaliny - kiedy sen ma odpowiednią strukturę to w drugiej części nocy (kiedy pogrążamy się w fazie snu REM) usuwany jest ten neurotransmiter odpowiadający za mobilizację (tzw. reakcję walki i ucieczki). Kiedy spaliśmy na tyle krótko, że faza snu REM miała mniej 3-4 cykle to poziom noraderenaliny rano jest wysoki co postrzegamy jako stan niepokoju i odczuwamy lęk który pozbawiony jest wyraźnej przyczyny*.
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że pojawianie się koszmarów sennych wynikaja właśnie z wysokiego poziomu noradrenaliny w fazie snu REM - w tej właśnie fazie śnimy. Jeśli mamy we krwi odpowiedni (niski) poziom neutroransmiterów odpowiedzialnych za pobudzenie to nasze sny są na ogół przyjemne**.
Źródło: * "Dlaczego śpimy". Matthew Walker. Wyd. marginesy. S.: 238.
Źródło: ** "Dlaczego śpimy". Matthew Walker. Wyd. marginesy. S.: 243, 245.
- Odpoczynek dla mózgu – sen daje mózgowi i ciału czas na regenerację i relaks po dniu pełnym stresujących sytuacji. Odpowiedniej długości sen obniża poziom kortyzolu - hormonu stresu.
- Regulacja emocji – podczas snu mózg przetwarza i integruje emocje, co również może pomóc w zredukowaniu stresu.
- Naładowanie „baterii” – sen ma kluczowy wpływ na poziom energii. Pełni energii radzimy sobie lepiej z sytuacjami stresowymi. Będąc pełnym energii, łatwiej jest nam utrzymać koncentrację.
BRAK SNU SAM W SOBIE JEST POWODEM STRESU
Nieprzespana noc albo noc w czasie której spaliśmy mniej niż 7,5 godziny powoduje, że
- następnego dnia rano serce bije szybciej, podnosi to ciśnienie krwi i wywołuje wzrost hormonu stresu - kortyzolu. Wynika to z tego, że śpiąc nasz układ współczulny czyli ten odpowiedzialny za mobilizację organizmu niezostał wyhamowany w nocy w sposób wystarczający. Budzimy się rano, ze stanem umiarkowanego pobudzenia. ***
Co ciekawe - zbyt wysoki poziom kortyzolu o poranku jeszcze bardziej podnosi ciśnienie co działa negatywnie na nasz układ krwionośny.
Źródło: *** "Dlaczego śpimy". Matthew Walker. Wyd. marginesy. S.: 195.
samopoczucie o poranku – odpowiedź organizmu, jak przebiegła noc
Dzwoni budzik, wstajemy i już czujemy się rozdrażnieni, niewyspani, mamy potrzebę kontynuowania snu – to oznacza że adenozyna nie została w pełni zredukowana. To adenozyna odpowiada za poczucie senności kumulując się w ciągu dnia. Czy wiesz że kofeina rywalizuję z adenozyną?
Praktyki sprzyjające obniżeniu stresu
- Kąpiele leśne - wykazują szereg korzyści m.in.: redukują stres, uspokajają system nerwowy, redukują ciśnienie krwi, poprawiają samopoczucie.
- Aktywność fizyczna – już nawet lekka aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na nasz organizm. Korzyści które możemy wyróżniamy są: obniżenie poziomu stresu, regulacja hormonów, łatwiejsze zasypianie.
- Relaks – pomaga w wyciszyć organizm, wytwarza serotoninę która odpowiedzialna jest za obniżenie tętna oraz ciśnienia krwi. Sposób relaksu zależy od naszych upodobań dla przykładu jedni wolą czytać książki, a inni praktykować techniki oddechowe lub medytować.